روانکاوی به عنوان یک مجموعه از نظریه‌های روانشناختی و روش‌های درمانی، از نظر اصولی تأثیرگذاری زیگموند فروید می‌باشد. این رویکرد نیازمند توجه به افکار، احساسات، خواسته‌ها و خاطرات ناخودآگاه همه افراد است. متخصصان روانکاوی معتقدند که بسیاری از آسیب‌های روانی از نتیجه تثبیت رفتارها در مراحل رشدی قبل از 5-6 سالگی ناشی می‌شوند. در واقع، وقتی این تثبیت‌ها از ناهشیار به هشیار فرد منتقل می‌شوند، فرآیند درمان آغاز می‌شود.

با پیشرفت تحقیقات و بررسی‌ها، امروزه روانکاوی به ذهن به عنوان موجودیتی پیچیده نگاه می‌کند که حاوی جنبه‌های آگاهانه و ناآگاهانه است. این رویکرد تغییری اساسی در نگرش به ذهن انسان ایجاد کرده است. با ارتقاء دانش و تفهیم فرآیندهای نهفته در ذهن، روانکاوی امکان درمان و تسکین از مشکلات روانی را فراهم می‌کند.

با رویکردی پویا و علمی، روانکاوی تمرکز خود را بر روابط بین آگاهی‌ها و ناآگاهی‌های ذهنی، نیازها و شکاف‌های اجتماعی و فردی قرار داده است. این ارتباطات و ابعاد گوناگون ذهن انسان را مبنا قرار داده و درمان‌های موثری را برای بهبود روحی و روانی فراهم می‌کند.

بنابراین، روانکاوی به عنوان یک مشاوره و درمان گسترده، نقش مهمی در تسکین مشکلات روانی و بهبود کیفیت زندگی افراد ایفا می‌کند و به آن‌ها امید و انگیزه برای شکوفایی و رشد بهتر را هدیه می‌دهد.

هدف از روانکاوی چیست:

فرآیند روانکاوی یک مسیر طولانی است که شامل جلسات زیادی با روانکاو می‌شود. این روش از تکنیک‌های مختلفی برای تشویق فرد به استفاده می‌کند تا بینش‌هایی درباره رفتار و معانی علائم به وجود آورد. از جمله تکنیک‌های مورد استفاده در روانکاوی می‌توان به لکه‌های جوهر، پاراپراکس‌ها، تداعی آزاد، تفسیر (از جمله تحلیل رویا)، تحلیل مقاومت و تحلیل انتقال اشاره کرد.

روش‌های مختلف روانکاوی به عنوان ابزارهایی کارآمد برای بهبود روانی و رفاه فرد به کار گرفته می‌شود. با کمک این روش‌ها و تکنیک‌ها، روانکاو به فرد کمک می‌کند تا به جوانب نهفته و نادیده گرفته شده ذهن خود آگاهی پیدا کند و از طریق آن به خودش و دیگران بهتر بپیوندد. این فرآیند برای فردی که تمایل به تغییر و رشد دارد، می‌تواند سودمند و تحول‌آفرین باشد و به فرد امکان رسیدن به سلامت روانی و بهبود کیفیت زندگی را فراهم آورد.

رشد فردی معمولا به وسیله‌ی رویدادهای فراموش‌شده در دوران کودکی، نه تنها به واسطه‌ی ویژگی‌های ارثی مشخص می‌شود. رفتار و شناخت انسان به طور گسترده توسط افکار و تمایلات غیرمنطقی که در ناخودآگاه ریشه دارند تعیین می‌شود. تلاش برای آوردن افکار و تمایلات غیرمنطقی از ناهشیار به هشیار، زمینه‌ساز پدید آمدن مکانیزم‌های دفاعی، به ویژه «مکانیزم دفاعی واپس‌رانی» می‌شود. کشمکش میان خودآگاه و محتویات ناخودآگاه، می‌تواند به اختلالات روانی مانند روان‌نژندی، روان‌رنجوری، اضطراب، افسردگی و… بیانجامد. محتویات ناخودآگاه را می‌توان در رویاها و رفتارهای ناخواسته (رفتارها، لغزش‌های زبانی و …) یافت. رهایی از اثرات منفی ناخودآگاه، با آوردن محتویات ناخوداگاه به بخش آگاهانه (هشیار) از راه مداخله‌ی درمانی (روان‌کاوی) انجام می‌شود. این متن را باز نویسی کن

اصول اساسی روانکاوی:

رشد فردی عمدتاً به دلیل رویدادهای فراموش‌شده در دوران کودکی اتفاق می‌افتد و نه تنها به واسطه ویژگی‌های ارثی مشخص می‌شود. رفتار و شناخت انسان توسط افکار و تمایلات غیرمنطقی که در ناخودآگاه ریشه دارند، به طور گسترده تعیین می‌شود. تلاش برای آوردن افکار و تمایلات غیرمنطقی از ناهشیار به هشیار، زمینه‌ساز پدید آمدن مکانیزم‌های دفاعی، به ویژه «مکانیزم دفاعی واپس‌رانی» می‌شود.

این کشمکش میان خودآگاه و محتویات ناخودآگاه می‌تواند منجر به اختلالات روانی مانند روان‌نژندی، روان‌رنجوری، اضطراب، افسردگی و… شود. محتویات ناخودآگاه را می‌توان در رویاها و رفتارهای ناخواسته (مانند رفتارها، لغزش‌های زبانی و …) یافت.

برای رهایی از اثرات منفی ناخودآگاه، از طریق مداخله‌های درمانی مانند روان‌کاوی، محتویات ناخودآگاه به بخش آگاهانه (هشیار) آورده می‌شود. این فرآیند می‌تواند به فرد کمک کند که آگاهی بیشتری از خودش پیدا کند و باعث بهبود روانی و افزایش کیفیت زندگی او شود.

درست است که هیچ کس نباید فکر کند که تمام اطلاعات موجود در زمینه روانپزشکی را در اختیار دارد یا علم پزشکی در حوزه روانپزشکی ثابت و بی‌تغییر است. علم به طور مداوم در حال پیشرفت و تحول است و همیشه ممکن است مطالب جدید و نوآورانه‌تری برای تشخیص و درمان مشکلات روانی به وجود آید.

از این رو، روانپزشکان نیز باید از این واقعیت آگاه باشند و همواره به دنبال آموختن و به‌روزرسانی دانش خود باشند. یک روانپزشک خوب، تواضع و فروتنی را به‌عنوان یک ویژگی قابل ارزیابی در نظر می‌گیرد. این بدان معناست که اگر به سوالی پاسخ ندارد یا مطمئن نیست، آماده است که به بررسی موضوع بپردازد و از منابع معتبر بهره‌برداری کند.

وقتی روانپزشکی به این شکل باز و شفاف باشد و از محدودیت‌های خود آگاهی داشته باشد، امکان گفتگو و تبادل نظر با بیماران بسیار بهتر می‌شود. این نوع از همکاری و مشارکت باعث می‌شود که افراد اعتماد بیشتری به روانپزشکان خود داشته باشند و به طور مؤثرتر در فرآیند بهبود و درمان شرکت کنند.

در نهایت، روانپزشکان خوب باید در جستجوی روش‌های جدید و به‌روز برای بهبود و تحقیقات تخصصی خود باشند. همین امر باعث می‌شود که در تشخیص و درمان مشکلات روانی، بهترین و موثرترین راهکارها را به افراد ارائه دهند و زندگی بهتری برای آنها فراهم کنند.

یک روانپزشک متخصص نشانگان و علائم فردی را به دقت گوش می‌دهد، اما برخلاف یک روش عجولانه، به طور دقیق تحلیل می‌کند و به دلیل ملاحظات علمی و تجربی، نسخه‌ای دقیق و متناسب با وضعیت بیمار می‌نویسد. او به‌روز با تحقیقات جدید در حوزه روانپزشی است و داروهایی را تجویز می‌کند که بهترین نتیجه را برای بیمار ایجاد می‌کنند.

روانپزشکان حرفه‌ای به داروهایی که تجویز می‌کنند، بر اساس مطالعات کلینیکی معتبر و تحقیقات اصولی و آزمایشات معتبر اعتماد دارند. آنها از تحقیقات پیشرفته در زمینه داروها، تفاوت‌های نسخه‌های مختلف و عوارض جانبی آگاهی دارند و بر اساس این اطلاعات، تصمیم به تجویز بهترین دارو برای هر بیمار می‌گیرند.

در مورد نزدیکی یک روانپزشک با یک نماینده شرکت دارویی، باید تا حدی حساس باشیم و مطمئن شویم که این نزدیکی تأثیری بر تصمیمات پزشکی ندارد. روانپزشکان خوب و حرفه‌ای از جانبهای اخلاقی بالا پیروی می‌کنند و تصمیماتشان را بر اساس نیازها و بهترین منافع بیماران می‌گیرند، بدون تأثیر دیگران یا تبلیغات شرکت‌های دارویی.

یک روانپزشک حرفه‌ای و خوب، ممکن است در ابتدا دستور انجام آزمایش‌های آزمایشگاهی بر روی بیمار را بدهد تا به عوامل مختلف و تاثیر آن‌ها بر روی وضعیت روانی بیمار پی ببرد. او در این آزمایش‌ها به مسائلی مانند کمبود ویتامین دی یا کم‌کاری تیروئید نیز توجه می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که همه جنبه‌ها و عوامل ممکنی که در افسردگی بیمار نقش داشته باشند، بررسی شده باشند.

همچنین، روانپزشک خوب با دقت به شکایت‌ها و علائم ذکر شده توسط بیمار گوش می‌کند و از او سوالاتی می‌پرسد تا به‌طور جامع و جدی مشکلات روانی و فیزیکی بیمار را بررسی کند. این به او کمک می‌کند تا تصویر کامل‌تری از وضعیت بیمار بدست آورد و بر اساس این اطلاعات، برنامه درمانی مناسب و متناسب با نیازهای او را تدوین کند.

به عبارتی دیگر، روانپزشک خوب بیش از یک تخصص، یک دید کلی تری از وضعیت بیمار دارد و از طریق بررسی‌های جامع، علت و اثرات مختلف روانی و فیزیکی را در نظر می‌گیرد. این توجه به جنبه‌های متنوع و مرتبط باعث می‌شود که برنامه درمانی تصمیم‌گیری‌شده توسط روانپزشک، بهینه‌تر و موثرتر باشد و به بهبود و بهبودی بیمار کمک کند.

روانپزشکان خوب می‌توانند امید و اعتماد به نفس را در مراجعه‌کنندگان به خود ایجاد کنند؛ این امر، از همه‌چیز گذشته، مهمترین وظیفه‌شان است. آن‌ها با ایجاد امید و اعتماد به نفس در بیماران، ایشان را به درمان و بهبودی ترغیب می‌کنند و به آنها امید به سفت و سخت کار کردن و پیشرفت مداوم می‌دهند. یک روانپزشک خوب وعده‌های غیر واقع‌بینانه نمی‌دهد؛ به عبارت دیگر، او مدعی نمی‌شود که تا ماه بعد بیمار کاملاً خوب می‌شود. در عوض، او بر تلاش مستمر و پیوسته بیمار برای بهبودی تأکید می‌کند و به عنوان یک مشوق در کنار او می‌ایستد تا او را به همراهی در مسیر درمان و بهتر شدن تشویق کند.

تفاوت بین روانشناس و روانپزشک خوب چیست؟

همان طور که می دانید در صورت نیاز به دارو درمانی برای اختلال هایی مانند افسردگی، اضطراب، وسواس، فوبی های مختلف، اختلال‌های خواب، دو قطبی و …. باید به روانپزشک مراجعه شود. اما دکتر یک روانشناس برای رفع مشکلات اضطرابی، افسردگی و وسواس، فوبی های مختلف، اختلال در خواب، زوج درمانی و … از رویکردهای روان درمانی مختلف مانند روانکاوی، درمان شناختی، گشتالت درمانی و … استفاده می کند.

روان‌شناسی ازدواج ابزارها و تکنیک‌های مختلفی را در اختیار زوجین قرار می‌دهد تا بتوانند با استفاده از تصمیمات منطقی و متفکرانه، رابطه‌ی خود را بازسازی و تقویت کنند.

جلسات مشاوره ازدواج اغلب توسط مشاوران مجاز و تخصص‌دار زوج‌درمانی و مشاوره خانواده انجام می‌شود. این جلسات معمولاً با حضور هر دو نفر از زوجین صورت می‌گیرند. اما به صورت استثنایی، ممکن است یکی از زوجین به‌تنهایی برای مشاوره مراجعه کند، و یا در برخی موارد به دلیل شناسایی بهتر مشکلات، جلسات تک‌نفره با هدف حضور تنها یکی از زوجین ترتیب داده شوند.

از طریق مشاوره ازدواج، زوجین قادر می‌شوند به صورت سازنده و مؤثر به مشکلات خود روی بیاورند و بهبودی در رابطه‌ی خود حاصل کنند. این فرآیند به آن‌ها کمک می‌کند که با مواجهه با مسائل و چالش‌ها، بهترین راهکارها و تصمیمات را برای آینده رابطه‌شان اتخاذ کنند.

استفاده از مشاوره ازدواج به دلایل مختلفی بسیار حیاتی و مفید است. این نوع روان‌درمانی می‌تواند در تمامی جنبه‌های رابطه زناشویی (نه فقط رابطه جنسی) به زوجین کمک کند و در صورت نیاز، مشاوره قبل از ازدواج نیز می‌تواند به زوجین در تقویت ارتباط و کسب درک عمیق‌تر از یکدیگر کمک کند و اختلافات را قبل از ازدواج برطرف کند.

بسیاری از زوجین به دنبال روانشناسی ازدواج هستند تا رابطه خود را تقویت کنند و درک بهتری از یکدیگر داشته باشند. همچنین، زوج‌هایی که قصد ازدواج دارند، نیز می‌توانند از مشاوره قبل از ازدواج استفاده کنند تا با راهنمایی‌های روان‌شناس، بهترین تصمیمات را درباره آینده مشترک خود بگیرند.

در مشاوره ازدواج، مسائل مختلفی مانند مشکلات ارتباطی، مشکلات جنسی، تعارضات در مورد تربیت کودک، سوءمصرف مواد، عصبانیت و خیانت مورد بررسی قرار می‌گیرد و با کمک مشاور، زوجین می‌توانند به راه‌حل‌های مناسب و موثر برای حل این مشکلات دست پیدا کنند.

همچنین، مشاوره ازواج می‌تواند در مواردی که خشونت‌های خانگی وجود داشته باشد نیز مفید باشد. اما در صورتی که خشونت به حدی افزایش پیدا کند که جان و امنیت شما در خطر باشد، حتماً باید با پلیس یا مراجع قضایی مربوطه تماس بگیرید تا اقدامات لازم صورت گیرد.

بنابراین، استفاده از مشاوره ازدواج به عنوان یک راهکار حیاتی و پشتیبانی روانی در مسائل مختلف زندگی زناشویی توصیه می‌شود تا زندگی خوب و مؤثری را با هم بسازید.

ایجاد یک ارتباط موثر و مهم با مراجعین یکی از مهارت‌های اساسی و حیاتی مشاوران ازدواج است. به عنوان مشاور ازدواج، ارتباط مستقیم و صمیمانه با زوجین از اهمیت بسیاری برخوردار است. زوجین به مشاور خود اعتماد کرده و احساس راحتی و آسودگی در حضور او داشته باشند، به طوری که بتوانند مسائل و احساسات خود را با صداقت و امانت کامل به او بیان کنند.

بهترین مشاور ازدواج، کسی است که با شنیدن فعال و تمرکز کامل به مراجعینش گوش می‌دهد و توجهی عمیق به نیازها و احساسات آنها دارد. با ایجاد فضای امن و پذیرا برای مراجعین، مشاور می‌تواند اعتماد و احترام متقابل را تقویت کند و از این طریق تشخیص و درمان مشکلات و چالش‌های زندگی زناشویی را بهبود بخشد.

2. داشتن دانش و اطلاعات به روز

بی‌تردید، بهترین دکتر مشاوره قبل از ازدواج، فردی است که تخصص و دانش کامل در حرفه‌ی خود دارد. این مسئله به ویژه در صورتی مهم است که موضوع مشاوره ازدواج، مسائل پیچیده‌ای مانند مدیریت مالی باشد. در این شرایط، داشتن مشاور با دانش فنی و عملی برای تشخیص و ارائه استراتژی‌های مناسب امری حیاتی است که به شما در بهبود کیفیت یک ازدواج موفق کمک می‌کند.

برای مثال، در صورتی که یکی از زوجین سلطه‌جو و دیگری فردی صلح‌طلب است، نیاز به تشخیص صحیح تفاوت‌ها و نقاط ضعف ارتباطی آنها وجود دارد. مشاور با داشتن دانش و تخصص می‌تواند به شناخت بهتر دلایل و علل این تفاوت‌ها کمک کند و بر اساس آنها، استراتژی‌های مناسب جهت مدیریت و بهبود روابط را به زوجین ارائه دهد.

3. درک تفاوت فرهنگ و سنن همه ی مراجعان

توانایی در درک تفاوت‌های فرهنگی و قومیتی، یکی از ویژگی‌های حیاتی و اساسی یک مشاور خوب است. مشاوران ازدواج با افرادی از تمام اقشار و فرهنگ‌ها سر و کار دارند، بنابراین باید بتوانند با احترام به تفاوت‌های فرهنگی، قومیتی، جنسیتی و دیگر جنبه‌ها، به افراد کمک کنند و ارتباط مؤثری با آنها برقرار کنند.

به همین دلیل، در مراجعه به مشاور ازدواج، لازم نیست تفاوت‌ها و اختلافات مرتبط با تبعیت از فرهنگ‌ها یا قومیت‌ها را پنهان کنید. مشاوران متخصص، توانایی درک و تحلیل این تفاوت‌ها را دارند و محیط محافظه‌کارانه‌ای را برای اشتراک گذاری آزادانه عقاید خانوادگی و فردی شما ایجاد می‌کنند.

یک مشاور که قدرت درک تفاوت‌های فرهنگی و قومیتی را داراست، بدون تبعیت از نژاد و جنسیت، می‌تواند با شما ارتباطی مؤثر و صمیمی برقرار کند. این توانایی باعث ارتقاء عملکرد مشاوره و حل مسائل با کیفیت‌تر در ازدواج شما می‌شود.

4.خوش بینی:

خوش‌بینی یک ویژگی مهم و قابل توجهی در مشاوره ازدواج است که باعث می‌شود ارتباط بین مشاور و مراجعه‌کننده مؤثرتر و مثبت‌تر باشد. مشاور خوش‌بین با تمرکز بر جنبه‌های مثبت و قوانین موفقیت، احساس خوبی در مراجعه‌کننده ایجاد می‌کند و به او امید و انگیزه می‌دهد.

این توانایی مشاور در ایجاد ارتباط مثبت و خوش‌بینی می‌تواند در روند مشاوره بسیار مفید و مؤثر باشد. همچنین، با توجه به شرایط خاص برخی موارد، این ویژگی می‌تواند تاثیر مثبت بیشتری داشته باشد. از این رو، انتخاب یک مشاور خوش‌بین و با انگیزه، به شما این امکان را می‌دهد که از بودن در کنار مشاور لذت بیشتری ببرید و با انگیزه‌تر و با اعتماد به نفس بیشتری به حل مسائل و رسیدن به راه‌حل‌های مثبت و موثر بپردازید.

5.دلسوزی واخلاق:

اگر از زوج‌های جوان بپرسیم که بهترین مشاور ازدواج از نظر آن‌ها چه ویژگی‌هایی دارد، حتماً دلسوزی و اخلاق مداری در اولویت اولشان خواهد بود. این‌ها می‌توانند به عنوان پایه‌ها و اساس یک مشاوره خوب قبل از ازدواج در نظر گرفته شوند. زیرا یک مشاور تنها زمانی قادر به حل مشکلات شما خواهد بود که با دلسوزی و اهتمام نیازها و مشکلات شما را پیگیری کند و در نهایت برنامه‌ای برای درمان و بهبود ارائه دهد.

همچنین، اخلاق مدار بودن یک مشاور نقش مهمی در موفقیت مشاوره ازدواج ایفا می‌کند، زیرا این ویژگی به احترام به حریم شخصی و حفظ اطلاعات محرمانه مراجعه‌کنندگان توجه می‌کند. اطلاعات شخصی که شما به مشاور خود می‌دهید، نیازمند اعتماد است و اگر به مشاور خود اعتماد نداشته باشید، توصیه‌های او نمی‌توانند کارآمد و موثر باشند.

مشاور خانواده برای مدت زمان طولانی در کنار اعضای خانواده حضور دارد و با توجه به نوع و شدت مشکلات، جلسات متعدد گروهی و انفرادی را برگزار می‌کند. او به صحبت‌ها و نقطه‌نظرات تک تک اعضا گوش می‌دهد و تا حد امکان از آن‌ها حمایت می‌کند. اضطراب و تنش موجود در افراد را کاهش داده و سپس به ریشه‌یابی مشکلات می‌پردازد تا از طریق اصلاح و بهبود ارتباط بین اعضا، راه‌حل‌های مناسب و کاربردی را پیدا کند.

مشاوره خانواده نه تنها به حل مشکلات می‌پردازد بلکه در بسیاری از موارد از بروز مشکلات نیز پیشگیری می‌کند. به همین دلیل، خیلی از والدین و خانواده‌هایی که مسئله و مشکل بارزی هم ندارند، از مشاوران خانواده در ارتباط‌هایشان کمک و مشورت می‌گیرند.

با توجه به نیازهای مختلف خانواده‌ها و اهمیت زیرساخت‌های روابط سالم، مشاور خانواده نقش بسیار حیاتی دارد و به عنوان یک متخصص، در جهت تعادل و هماهنگی خانواده‌ها تلاش می‌کند. ایجاد ارتباط اعتمادی، برقراری ارتباط درست و مؤثر بین اعضای خانواده و حل مشکلات موجود، مهمترین هدف مشاوران خانواده است تا خانواده‌ها بتوانند با اعتماد و انطباق با یکدیگر به سمت بهترین حالت زندگی‌شان حرکت کنند.